Trong các công trình kiến trúc đá như khu lăng mộ, nhà thờ họ, lăng thờ có những chi tiết nhỏ nhưng lại thể thiếu. Và một trong những chi tiết đó là câu đối khắc trên cột đá.
Đây là cách để thể hiện rõ nhất đời sống văn hóa tâm linh, truyền thống, đạo lý uống nước nhớ nguồn, tưởng nhớ những người đã khuất. Bày tỏ lòng thành kính của con cháu đối với ông bà, tổ tiên. Để có thể lựa chọn được những câu đối phù hợp với công trình kiến trúc mà gia đình đang xây dựng, Quý khách có thể tham khảo trong bài viết dưới đây.
Câu đối khắc trên cột đồng trụ đá hoặc cột cổng đá nhà từ đường
Trong kiến trúc xây dựng nhà thờ họ có rất nhiều hạng mục quan trọng, như cột đá, cuốn thư đá, đá kê cột, lư hương đèn đá trong đó có cổng nhà thờ họ.
Cổng không chỉ là trang trí mà còn đáp ứng sự an toàn cho công trình đó, trong các mẫu cổng nhà thờ họ đẹp thì câu đối cổng nhà thờ họ còn mang hàm ý tượng trưng cho những điều con cháu muốn nói với tổ tiên và cũng là lời nhắc nhở cho các con cháu đời sau noi gương tổ tiên, luôn nhớ về cội nguồn. Câu đối cổng nhà thờ họ thường được chạm khắc bằng chữ Hán hoặc chữ âm Hán (Hán nôm).
| Câu Đối | Đọc | Dịch nghĩa |
| 正 氣 文 章 成 砥 柱
故 家 風 範 自 貞 岷 |
Chính khí văn chương thành chỉ trụ
Cố gia phong phạm tự trinh dân |
Chính khí văn chương tiêu biểu như cột trụ
Khuôn phép nhà quan bắt đầu từ sự ngay thẳng |
| 聲 蹟 同 垂 南 北 史
精 神 長 在 子 孫 身 |
Thanh tích đồng thùy Nam Bắc sử
Tinh thần trường tại tử tôn thân |
Tiếng tăm cùng để lại trong sử sách phương Nam, phương Bắc
Tinh thần mãi còn ở bản thân con cháu |
| 百 世 本 支 培 祉 福
一 家 杼 軸 樹 風 聲 |
Bách thế bản chi bồi chỉ phúc
Nhất gia trữ trục thụ phong thanh |
Gốc cành trăm đời vun phúc lớn
Rường cột một nhà nức tiếng thơm |
| 禮 以 祀 其 先 也
誠 然 後 能 饗 之 |
Lễ dĩ tự kì tiên dã
Thành nhiên hậu năng hưởng chi |
Lễ là để thờ phụng tổ tiên
Thành kính mới có thể khiến anh linh dự hưởng |
| 播 引 翼 承 延 世 澤
垣 墉 堂 構 賁 初 基 |
Bá dẫn dực thừa diên thế trạch
Viên dung đường cấu bí sơ cơ |
[Đời trước] gieo trồng, [đời sau] nối tiếp, dài lâu ơn huệ đời đời
Xây dựng từ đường, rực rỡ thêm nền móng ban đầu |
| 冠 紳 奕 世 詩 書 澤
俎 豆 千 秋 黍 稷 香 |
Quan thân dịch thế Thi Thư trạch
Trở đậu thiên thu thử tắc hương |
Áo mũ nối đời nhờ công đọc sách
Cúng tế ngàn thu, nếp gạo thơm tho |
| 氣 節 文 章 歸 信 史
衣 冠 禮 樂 自 名 家 |
Khí tiết văn chương quy tín sử
Y quan lễ nhạc tự danh gia |
Khí tiết văn chương còn ghi trong sử sách quốc gia
Áo mũ lễ nhạc bắt đầu từ gia đình danh giá |
| 薦 而 進, 親 也 鷇、 行 也 趨
祭 之 日, 僾 然 見、 肅 然 聞 |
Tiến nhi tiến, thân dã cấu, hành dã xúc
Tế chi nhật, ái nhiên kiến, túc nhiên văn |
Bước lên dâng lễ, gần thì kính cẩn, đi thì rảo bước;
Ngày tế lễ, phảng phất như trông thấy [bóng hình], nghiêm trang như nghe thấy [giọng nói] của tiên tổ |
| 親 族 樂 觀 熙 世 化
敦倫 如 見 義 門 風 |
Thân tộc lạc quan hi thế hóa
Đôn luân như kiến nghĩa môn phong |
Gia tộc mừng trông giáo hóa tốt đẹp,
Vun bồi đạo đức, như thấy phong khí của gia đình hiếu nghĩa |
 |
 |
Bộ đôi cột đồng trụ đá nhà thờ chạm khắc câu đối
Câu đối khắc trên cột cổng đá khu lăng mộ
Cổng đá là nơi được thấy đầu tiên khi bước vào khu lăng mộ, vì vậy những câu đối khắc trên cột cổng đá sẽ là điều đầu tiên nhìn thấy, thể hiện sự bề thế uy nghiêm, nói lên tư tưởng đạo đức, lối sống của cả dòng họ, gia tộc, gia đình vì vậy cần lựa chọn câu đối hay, ý đẹp nhất để gửi gắm tấm lòng của cả dòng họ. Thường câu đối được viết bằng nhiều kiểu chữ khác nhau nhưng phổ biến nhất là chữ hán và chữ quốc ngữ.
Một số câu đối mang ý nghĩa nhân văn cao đẹp dưới đây thường được lựa chọn để khắc lên cổng các khu lăng mộ đá.
- Phiến niệm truy tư truyền bản tộc
Bách niên hương hỏa ức tiên công
Câu đối được dịch ra thành: tấm lòng tìm hiểu về dòng họ. Trăm năm hương khói để nhớ đến công lao gây dựng của tổ tiên. Câu đối này rất thích hợp để lên các lăng mộ đá của dòng họ, thể hiện được tấm lòng hiếu kính với tổ tiên của con cháu trong dòng họ.
- Công đức lưu truyền thiên cổ niệm
Thạch bi ký giám ức niên hương
Ý là: Công đức lưu truyền nghìn năm vẫn còn nhớ.
Bia đá này khắc ghi mãi muôn thủa còn thơm.
- Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh
Phúc ấm nhi tôn bách thế vinh
Dịch là: Nghìn năm tổ tiên xưa tích đức, trăm đời vinh danh con cháu được ghi danh.
Câu đối này thể hiện công lao của tổ tiên, con cháu trăm đời sau vẫn được hưởng phúc và biết ơn.
- Tộc tính quý tôn vạn đại trường tồn danh kế thịnh
Tổ đường linh bái thiên niên hằng tại đức lưu quang
Câu đối trên được giải nghĩa thành:
Họ hàng tôn túy, công danh muôn đời vẫn được kế thừa.
Tổ tiên linh thiêng phúc đức nghìn thu còn tỏa sáng.
- Tổ đức cao minh tư phú ấm
Tôn thừa phụng sự thọ nhân hòa
Ý của câu đối này là: Hạnh phúc, ấm no ngày nay là nhờ đức của tổ tiên. Con cháu đời đời sau sẽ mãi ghi nhớ, kế thừa những truyền thống ấy.
Đây là câu đối rất hay được khắc lên cột cổng của lăng mộ đá của dòng họ lớn.
- Dĩ vãng dụ thị lai thế dĩ thế cập thế
Tạo nhân do truyền bá xuân hựu xuân phùng xuân
Tạm dịch là:
Khi xưa tỏa đức sáng giúp cho muôn đời tiếp nối nhờ đức sáng
Do tạo nên cảnh sắc xuân cho non nước, mãi mãi hưởng mùa xuân
- Mộ tiền đông hải thiên trùng lãng.
Lăng hậu trường sơn vạn nghiêm phong.
- Tổ tiên công đức muôn đời thịnh
Hiếu đạo con cháu vạn kiếp thờ.
- Nơi cát địa tổ tiên an nghỉ.
Chốn mộ phần con cháu viếng thăm.
- Phúc đức tổ tiên gieo trồng từ thuở trước.
Nhân tâm con cháu bồi đắp mãi về sau.
Hình ảnh
Câu đối chạm khắc 2 bên cột long đình đá, lăng thờ đá
Câu đối thường được khắc đối xứng ở 2 bên lăng thờ đá hoặc cột đá với kích thước nhỏ hơn câu đối trên cột cổng đá.
Hình ảnh
Một số câu đối khắc trên cột long đình đá ý nghĩa như:
- Mộ tiền đông hải thiên trùng lãng.
Lăng hậu trường sơn vạn nghiêm phong.
- Nửa đời rong ruổi bao phiền muộn.
Một thoáng dừng chân chốn vĩnh hằng.
- Ân đức cha hiền ngàn năm nhớ
Hiếu trung con cháu vạn kiếp thờ.
- Công cha dưỡng dục tày non thái.
Nghĩa mẹ sinh thành tựa biển đông.
- Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh.
Phúc ấm nhi tôn bách thế vinh.
Tạm dịch: Nghìn năm thịnh tổ tiên xưa tích đức.
Trăm đời vinh, con cháu được nhờ ơn.
- Tổ đức cao minh cao phú ấm
Tôn thừa phụng sự thọ nhân hòa.
Tạm dịch: Phúc ấm nhớ về tổ đức sáng.
Nhân hòa thờ mãi, việc cháu con.
Với một đất nước tôn thờ tổ tiên như Việt Nam ta thì các câu đối hay cho lăng mộ thật sự rất nhiều. Mỗi một câu đối mang một ý nghĩa khác nhau. Nhưng tất cả đều nói lên công lao của người đã khuất và tấm lòng hiếu kính của con cháu với tổ tiên. Vì thế nó luôn được lựa chọn rất kỹ càng để phù hợp với sự trang nghiêm của ngôi mộ.
Bên cạnh việc chọn câu đối chúng ta cũng nên biết vị trí khắc câu đối thế nào là tốt nhất. Bởi lẽ vị trí cũng là yếu tố quyết định đến nét đẹp cũng như ý nghĩa phong thủy của ngôi mộ.
Địa chỉ thi công đá mỹ nghệ uy tín nhất Việt Nam
Đá mỹ nghệ Đạt Phong là cơ sở có kinh nghiệm lâu năm, chuyên sản xuất các sản phẩm đá mỹ nghệ đa dạng như: lăng thờ đá, nhà thờ họ, lăng mộ đá, cuốn thư đá lăng mộ, cột đá, chân tảng đá kê cột nhà đẹp, …. tất cả đều được thiết kế chi tiết, chạm khắc tinh tế, thi công, lắp đặt toàn quốc, bảo hành dài hạn.
Để được tư vấn, thiết kế và tìm hiểu nhiều hơn về các công trình kiến trúc đá mỹ nghệ. Quý khách hãy liên hệ với chúng tôi qua địa chỉ:
Công ty Đá mỹ nghệ Đạt Phong
- Trụ sở chính: Làng Đá mỹ nghệ Ninh Vân – Hoa Lư -Ninh Bình
- Xưởng: Làng nghề Đá mỹ nghệ Ninh Vân 2 , Ninh Vân, Hoa Lư, Ninh Bình.
- Hotline: 0987 999 503 – 0929 899 866
- Email: datphongstone@gmail.com
- Thời gian làm việc: 7.00 – 23.00 giờ mỗi ngày.
- Website: https://damynghedatphong.vn
